W dniu 16 września 2018 r. w Skansenie w Sidzinie – Muzeum Kultury Ludowej odbyła się V edycja konkursu pn. „Kultura i Folklor Podbabiogórza”, zorganizowany przez Stowarzyszenie LGD „Podbabiogórze”. Podczas konkursu swoje programy zaprezentowały zespoły regionalne działające w regionie Podbabiogórza. Wśród występujących na scenie znalazł się również zespół z Gminy Budzów „Budzowskie Kliszczaki”. Zespół z Budzowa prezentując tańce, przyśpiewki, gwarę i muzykę charakterystyczną dla naszego regionu wywalczył II miejsce w Powiecie Suskim.
Serdecznie gratulujemy.
Więcej zdjęć na bioakbudzow.pl
Tegorocznym gospodarzem Dożynek Powiatowych, które odbyły się 09 września 2018 r. była Gmina Budzów. Tego dnia społeczność powiatu suskiego dziękowała za rolniczy trud dnia codziennego. Święto Plonów Powiatu Suskiego rozpoczęło się uroczystą Mszą Świętą, którą koncelebrowali: ks. proboszcz Stanisław Maślanka, ks. proboszcz Jan Gibała, ks. proboszcz Roland Hopciaś oraz ks. proboszcz Zbigniew Kaleciak, który w tym dniu wygłosił również okolicznościową homilię. Uczestnicy nabożeństwa dziękowali za zbiory i prosili o urodzaj na przyszły rok. W takcie mszy świętej odbyło się uroczyste poświęcenie wieńców dożynkowych. Oprawę liturgii ubogacił Zespół Regionalny „Budzowskie Kliszczaki”.
Po Mszy Świętej nastąpiło oficjalne otwarcie dożynek. Gospodarze uroczystości: Wójt Gminy Budzów – Jan Najdek oraz Starosta Suski – Józef Bałos serdecznie powitali zgromadzone na dożynkowym placu delegacje Kół Gospodyń Wiejskich, które przystąpiły do tegorocznego Powiatowego Konkursu Wieńca Dożynkowego, Ochotnicze Straże Pożarne gminy Budzów, Orkiestrę Dętą „Sygnał” w Budzowie, Starostów Dożynek, włodarzów z gmin powiatu suskiego, radnych powiatowych i gminnych oraz licznie przybyłych gości z powiatu suskiego, a także mieszkańców gminy Budzów. Podczas przemówień skierowanych do rolników gospodarze dożynek podkreślali trud pracy na roli i dziękowali wszystkim tym, którzy się tego wysiłku podejmują. Oprócz gospodarzy dożynek do zgormadzonych na placu uczestników dożynek zwrócili się również senator RP Andrzej Pająk i prezes Małopolskiej Izby Rolniczej Ryszard Czaicki.
Nieodzownym elementem dożynkowych obchodów było uroczyste przekazania chleba. Starostowie tegorocznego Święta Plonów – pani Grażyna Łuczak oraz pan Józef Łuczak złożyli na ręce starosty suskiego i wójta gminy Budzów bochen chleba. „Przyjmij gospodarzu od nas ten bochen chleba. Uszanuj go i gospodaruj tak, żeby go nikomu, tak na wsi, jak i w mieście nigdy nie zabrakło” – prosili starostowie dożynek przekazując chleb. Zgodnie ze zwyczajem gospodarze i starostowie dożynek oraz przedstawiciele najmłodszej grupy mieszkańców powiatu suskiego – dzieci ubrane w stroje regionalne górali Kliszczackich rozdzielili pokrojone bochenki chleba pomiędzy uczestników dożynek zgormadzonych na placu. Po poczęstowaniu chlebem przyszedł czas na występ budzowskiej Orkiestry Dętej „Sygnał”. Plac dożynkowy wypełnił się dźwiękami muzyki rozrywkowej, filmowej i poważnej. Po koncercie nastąpiło otwarcie Powiatowego Konkursu Wieńca Dożynkowego. Do tegorocznego konkursu zgłoszono 10 wieńców z 7 gmin powiatu suskiego. 6 grup wieńcowych zaprezentowało wieńce w kategorii „wieniec tradycyjny”, natomiast 4 wieńce zostały zgłoszone jako „wieńce współczesne”. Kolejno każda z grup wieńcowych zgodnie z tradycją wchodziła na scenę i ośpiewywała swoje wieńce. Wieńce oceniała komisja, w której zasiedli: Małgorzata Oleszkiewicz – starszy kustosz Muzeum Etnograficznego w Krakowie, Barbara Luberda – etnograf, Andrzej Peć – etnograf, regionalista. W kategorii „wieniec tradycyjny” jury postanowiło przyznać I miejsce Kołu Gospodyń wiejskich z Bieńkówki. II miejsce zdobyły Gaździny przy Bractwie Zbójników spod Babiej Góry z Marcówki. III miejsce zaszczyciło 2 grupy wieńcowe: Koło Gospodyń Wiejskich z Osielca oraz Koło Gospodyń Wiejskich ze Stryszawy Dolnej. W tej kategorii przyznano również 2 wyróżnienia: Stowarzyszeniu Gospodyń „Sidzinianki” z Sidziny i Kołu Gospodyń Wiejskich „Zawojanki” z Zawoi. W kategorii „wieniec współczesny”: I miejsce zdobyło Koło Gospodyń Wiejskich z Żarnówki. Na II miejscu uplasowało się Stowarzyszenie „Nasza Skawica” ze Skawicy, a III miejsce ex aequo zajęły: Koło Gospodyń Wiejskich z Huciska oraz Koło Gospodyń Wiejskich z Jachówki.
Dożynki Powiatowe były również doskonałą okazją do wręczenia wyróżnień dla zasłużonych rolników z gminy Budzów i powiatu suskiego. W tym roku Małopolska Izba Rolnicza postanowiła nagrodzić następujących gospodarzy: Adama Liszkę z Baczyna, Stanisława Kanię z Bieńkówki, Marię Stachnę z Sidziny, Mateusza Drobnego z Naprawy, Krystynę Książek z Jordanowa, Bartosza Kudzię z Grzechyni, Iwonę Mikociak z Huciska, Krzysztofa Skrzypka z Suchej Beskidzkiej, Wiesława Żywczaka z Zawoi i Marka Kadelę z Zembrzyc. Z rąk Ryszarda Czaickiego – prezesa MIR otrzymali oni pamiątkowe dyplomy oraz nagrody rzeczowe.
Kolejnym konkursem, który w tym dniu został uroczyście podsumowany był powiatowy konkurs „Na najpiękniejszy ogród i obejście w gospodarstwie rolnym”. Konkurs ten został zorganizowany przez Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Suchej Beskidzkiej. Paweł Dyrcz, naczelnik Wydziału Środowiska w suskim starostwie wręczył następujące nagrody i wyróżniania. W kategorii „ogród przydomowy” zwycięstwo przypadło Stanisławie Listwan z Zawoi. Na II miejscu znalazła się Katarzyna Gałka z Jordanowa, Andrzej Stanik z Lachowic zajął III miejsce, a wyróżnienie zostało przyznane Annie Ostafin z Jachówki. W kategorii gospodarstw rolnych zwyciężyła Barbara Migas z Bystrej Podhalańskiej, II miejsce zdobyła Lucyna Kosek z Jachówki, a na III miejscu uplasował się Robert Kąkol z Huciska.
Część artystyczną dożynek rozpoczął występ gawędziarki ludowej Ireny Stopy. Pełne humoru góralskie opowieści rozbawiły do łez zgromadzoną publiczność. Po wysłuchaniu gawędy na budzowskiej scenie pojawił się Zespół Regionalny „Cieślica”. Żywe tańce i towarzyszące im radosne przyśpiewki wypełniły scenę. Kolejny występujący zespół również zadbał o to, aby utrzymać góralski klimat. Tym razem grupa „Pieczarki” zaprezentowała szereg ludowych piosenek, jednak zostały one zaaranżowane w stylu rockowym. O dobrą zabawę zadbała również wokalista Monika Konopka, a po niej wystąpił zespół „Trzy Gitary”. Grupa muzyczna zaprezentowała repertuar sławnego zespołu „Czerwonych Gitar”. Publiczność wspólnie z wokalistą mogła zaśpiewać przeboje takie jak „Anna Maria”, czy „Płoną góry, płoną lasy…”. Kolejnym koncertem był występ rodzimego artysty Staszka Głowacza. Ostatnim punktem programu Dożynek Powiatowych był festyn z zespołem „Contra Band”.
Imprezą towarzyszącą Dożynkom Powiatowym był zorganizowany przez 4 Lokalne Grupy Działania „Festiwal Smaków”. W ramach projektu realizowanego przez Lokalną Grupę Działania „Podbabiogórze” (gminy powiatu suskiego), Lokalną Grupę Działania „Wadoviana” (gmina Wadowice i gmina Andrychów), Lokalną Grupę Działania „Dolina Soły” (gminy powiatu oświęcimskiego i wadowickiego) oraz Lokalną Grupę Działania „Żywiecki Raj” (gminy powiatu żywieckiego) na Święcie Plonów w Budzowie zagościły liczne stoiska z tradycyjnymi potrawami i wypiekami. Wszyscy uczestnicy dożynek mieli możliwość skosztowania kuchni regionalnej prezentowanej przez przybyłe na „Festiwal Smaków” Koła i Stowarzyszenia. Oprócz możliwości degustacji lokalnych specjałów, goście mogli również wziąć udział w warsztatach kulinarnych. Gospodynie nie tylko demonstrowały, ale również zachęcały do wspólnego wykonania knedli ze śliwkami.
Ponadto podczas uroczystości dożynkowych w pobliżu sceny rozstawiono liczne stoiska i wystawy instytucji związanych z rolnictwem: Ośrodka Doradztwa Rolniczego, Agencji Modernizacji i Restrukturyzacji Rolnictwa, Małopolskiej Izby Rolniczej, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Banku Spółdzielczego w Suchej Beskidzkiej, Babiogórskiego Parku Narodowego. Dla przybyłych na Dożynki Powiatowe gości przygotowano również atrakcje wesołego miasteczka, stoiska gastronomiczne i handlowe, a także loterię fantową.
Dożynkową uroczystość prowadził Piotr Jezutek.
Gmina Budzów po raz trzeci pełniła honory gospodarza Dożynek Powiatu Suskiego, poprzednie odbyły się w 2003 i w 2011 roku.
Więcej zdjęć na www.bioakbudzow.pl
W dniach 18-19 sierpnia 2018 r. odbyły się coroczne obchody „Dni Gminy Budzów”, połączone z Gminnymi Dożynkami. Sobotnie popołudnie zostało przygotowane z myślą o najmłodszych mieszkańcach gminy. Pierwszym punktem programu było przedstawienie skierowane do dzieci pt. „To już lato, co Ty na to”. Przedstawienie dostarczyło młodym widzom wiele zabawy i radości. Widowisko dla dzieci oprócz śmiesznych historyjek i skeczy przekazało również cenne informacje na temat bezpieczeństwa podczas wakacji. Po zakończonym spektaklu rozpoczęły się animacje dla dzieci – zagadki, konkursy i gry taneczne zachęciły publiczność do wspólnej zabawy. W ramach profilaktyki w tym dniu również policjanci z Powiatowej Komendy Policji z Suchej Beskidzkiej uwrażliwili dzieci na temat bezpiecznego wypoczynku. Policjanci szczególną uwagę zwracali na bezpieczeństwo podczas aktywnego wypoczynku w wodzie i nad wodą. Dzięki wizycie policjantów najmłodsi uczestnicy Gminnego Święta mieli możliwość przymierzenia munduru policyjnego, zrobienia serii odcisków palców, a także zobaczenia jak wygląda policyjny radiowóz w środku. Sobotni wieczór dedykowany był młodzieży i dorosłym. Na budzowskiej scenie wystąpiła Biesiada Polska, która zaprezentowała znane polskie przeboje. Po koncercie nadszedł czas na gwiazdę wieczoru – Eleni. Licznie zgromadzona publiczność wspólnie z artystką mogła zaśpiewać przeboje takie jak „Miłość jak wino,” czy „Troszeczkę ziemi troszeczkę słońca”. Pierwszy dzień imprezy zakończyła dyskoteka dla młodzieży.
Drugi dzień „Dni Gminy Budzów” rozpoczęła uroczysta Msza Święta Dożynkowa sprawowana w intencji rolników gminy, której przewodniczył ks. Zbigniew Kaleciak. Po Mszy Świętej na scenie pojawił się wójt gminy Jana Najdka, który przywitał wszystkich zebranych na dożynkach gości. Podczas tegorocznych dożynek honory starostów pełnili wzorowi rolnicy z Bieńkówki: Pani Cecylia Polak i Pan Leszek Goryl. Jak każe obyczaj wręczyli oni gospodarzowi gminy- wójtowi Janowi Najdkowi tradycyjny bochen chleba. Wójt i Starostowie Dożynek obdzielili symbolicznym kawałkiem chleba zgromadzonych na uroczystościach gości. Po skosztowaniu chleba przyszedł czas na występy sceniczne. Najpierw swoje umiejętności muzyczne przedstawiła Orkiestra Dęte z Bieńkówki, która zaprezentowała bardzo szeroki repertuar. Wśród prezentowanych utworów nie zabrakło kompozycji patriotycznych nawiązujących do przypadającej w tym roku 100 rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości. Po występie orkiestry nastąpiło tradycyjne ośpiewywanie wieńców przez przedstawicielki Kół Gospodyń Wiejskich ze wszystkich sołectw gminy Budzów. Do tegorocznego Gminnego Konkursu Wieńca Dożynkowego zgłoszono 3 wieńce w kategorii „Wieniec Tradycyjny” i 3 wieńce w kategorii „Wieniec Współczesny”. W kategorii „Wieniec Tradycyjny” zwyciężył wieniec uwity przez Gospodynie z Bieńkówki. II miejsce zajął wieniec autorstwa członkiń Koła Gospodyń Wiejskich z Budzowa. Natomiast III miejsce zdobył wieniec wykonany przez przedstawicielki Koła Gospodyń Wiejskich z Baczynie. W kategorii „Wieniec Współczesny” I miejsce zdobyło Koło Gospodyń Wiejskich z Jachówki, na II miejscu uplasowało się Koło Gospodyń Wiejskich z Palczy, natomiast III miejsce zajęło Koło Gospodyń Wiejskich z Zachełmnej.
Po części dożynkowej na scenie pojawiła się Orkiestra Dęta „Sygnał” z Budzowa. Orkiestra, która zaprezentowała utwory zarówno z dziedziny muzyki rozrywkowej i tanecznej, jak również muzyki poważnej wspaniale bawiła zgromadzoną publiczność. Kolejnym punktem programu był występ Zespołu Regionalnego „Budzowskie Kliszczaki”, który swoim repertuarem przybliżył piękno góralskiego tańca i czar muzyk ludowej. Dużo zabawy dostarczył również zespół biesiadny „Kamraty” przedstawiając program biesiadny w typowym śląskim klimacie, okraszonym dużą dozą dowcipów, konkursów i skeczy. Po występie biesiady o godz. 20.00 pojawiła się gwiazda wieczoru – Andrea Lattari. Płynące z głośników włoskie przeboje sprawiły, że cała zgromadzona publiczność bawiła się doskonale. Podczas występu solisty z Italii na scenie zagościły utalentowane tancerki, które dodatkowo zachęciły publiczność do wspólnego tańca. Po zabawie w włoskim stylu przyszedł czas na rockowy występ w wykonaniu rodzimego zespołu Casma. Ostatnią grupą, która w tym dniu wystąpiła na budzowskiej scenie był zespół „Contra Band”. Tańcom i pląsom nie było końca, a zabawa pod gwiazdami trwała do późnych godzin nocnych.
Imprezie towarzyszył kiermasz książki, stoiska gastronomiczne oraz atrakcje wesołego miasteczka. Zarówno dzieci jak i dorośli mogli wziąć udział w konkursach rodzinnych, w których można było zdobyć nagrody.
Więcej zdjęć na www.bioakbudzow.pl
Wójt Gminy Budzów oraz Biblioteka i Ośrodek Animacji Kultury Gminy Budzów serdecznie zapraszają
mieszkańców Gminy Budzów oraz turystów
na „Dni Gminy Budzów – Dożynki 2018”,
które odbędą się w dniach 18-19 sierpnia 2018 r.
na placu przy stadionie sportowym w Budzowie.
Zapraszamy do zapoznania się z Programem:
W dniach 02 i 03 czerwca 2018 r. na scenie Wiślańskiego amfiteatru odbył się 31. Przegląd Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych. W Przeglądzie wystąpiło blisko dwadzieścia folklorystycznych zespołów dziecięcych z terenu województw śląskiego i małopolskiego. Występy młodych artystów były oceniane pod względem dopasowania programu do wieku wykonawców, wierności tradycji, a także wykorzystania charakterystycznych dla danego regionu zwyczajów, gier i zabaw dziecięcych. Zespół Regionalny „Budzowskie Kliszczaki” wystąpił w pierwszym dniu Przeglądu prezentując program taneczno – śpiewaczy pt. ”Powrót z odpustu”. Komisja w składzie Małgorzata Kiereś – etnograf, Adam Adamowski – choreograf Zespołu Pieśni i Tańca Żywczanie, Krystyna Pieronkiewicz-Pieczko – etnograf, Dariusz Kocemba – etnolog, przyznała „Budzowskim Kliszczakom” III MIEJSCE w kategorii Zespołów Autentycznych.
Serdecznie gratulujemy i dziękujemy Zespołowi Regionalnemu „Budzowskie Kliszczaki” oraz Instruktorom Zespołu: Pani Reginie Wicher i Panu Stanisławowi Kubasiakowi.
Więcej zdjęć na www.bioakbudzow.pl
W dniu 27 kwietnia 2018 r. mali artyści ze szkół podstawowych gminy Budzów spotkali się w Jachówce na XIII Gminnym Przeglądzie Teatrzyków Szkolnych. Organizatorami Przeglądu była Biblioteka i Ośrodek Animacji Kultury Gminy Budzów i Gminna Komisja ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii. Przegląd teatrów miał charakter konkursowy i przebiegał pod hasłem „Warto pomagać innym”. Na scenie zaprezentowano łącznie 7 przedstawień. Konkurs rozpoczął się od występów uczniów klas I-III, a następnie zaprezentowały się zespoły z klas IV-VII. Uczestników konkursu oceniało jury w składzie: Anna Gąsiorek – Rezler – rzecznik Powiatowej Policji w Suchej Beskidzkiej, Magdalena Żmudka – przewodnicząca Gminnej Komisji ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Jerzy Dziedzic – aktor Teatru Polskiego w Bielsku-Białej, Andrzej Róg – aktor Teatru Stu w Krakowie.
Na scenie podczas występów widać było wielkie zaangażowanie aktorów, a interesujące interpretacje prezentowanych utworów oczarowały jurorów i widzów. Młodzi artyści zagrali wspaniale, pokazując przy pomocy środków teatralnych jak ważne jest niesienie pomocy innym.
Komisja konkursowa biorąc pod uwagę następujące kryteria oceny:
1. Dobór repertuaru
2. Kulturę słowa
3. Opracowanie dramaturgiczne, plastyczne i muzyczne przedstawienia
4. Ogólny wyraz artystyczny
przyznała następujące miejsca i wyróżnienia:
W kategorii klas I-III:
I miejsce
Zespół „Stokrotki” z SP nr 1 w Budzowie za przedstawienie pt. „Bajka o Jarzębince”
II miejsce
Zespół „Maluchy” z SP nr 2 w Budzowie za przedstawienie pt. „O Borsuku Samotniku”
W kategorii klas IV-VII:
I miejsce
Zespół „Andegaweni” z SP w Bieńkówce za przedstawienie pt. „Matylda”
II miejsce
Zespół „Teatromaniacy” ” z ZSP w Palczy za przedstawienie pt. „Opowieść wigilijna”
III miejsce
Zespół „To i Owo” z ZSP w Baczynie za przedstawienie pt. „Jest taki kwiat”
Wyróżnienie
Zespół „Horrorki” z SP w Zachełmnej za przedstawienie pt. „Balladyna”
Wyróżnienie
Zespół „Dwójka” z SP nr 2 w Budzowie za przedstawienie pt. „Mały Lord”.
Ponadto Nagrodę Wójta Gminy Budzów za najlepszą grę aktorską zdobyli: Paulina Kołacz z SP w Bieńkówce za rolę „Matyldy” oraz Julia Stypuła z SP w Zachełmnej za rolę „Skierki”.
W Powiatowym Konkursie Teatrów Dzieci i Młodzieży „Bajdurek” w Suchej Beskidzkiej gminę Budzów będą reprezentowały zespoły: Zespół „Stokrotki” z SP nr 1 w Budzowie, Zespół „Andegaweni” z SP w Bieńkówce oraz Zespół „Horrorki” z SP w Zachełmnej. Wszystkim uczestnikom konkursu składamy gratulacje, a laureatom życzymy powodzenia na eliminacjach powiatowych.
Więcej zdjęć na www.bioakbudzow.pl
Dnia 26 kwietnia 2018 r. w Budzowie odbył się Powiatowy Konkurs Recytatorski Szkół Gimnazjalnych zorganizowany przez Bibliotekę i Ośrodek Animacji Kultury Gminy Budzów i Starostwo Powiatowe w Suchej Beskidzkiej. Konkurs miał na celu popularyzację piękna i kultury języka polskiego oraz prezentację dzieł literatury polskiej i obcej. Ponadto zmagania konkursowe pozwoliły gimnazjalistom sprawdzić się na scenie, zaprezentować swój talent, skonfrontować swoje umiejętności z innymi uczestnikami, jak również opanować tremę. Do rywalizacji stanęło 24 uczestników ze szkół gimnazjalnych z terenu powiatu suskiego. Każdy gimnazjalista przygotował do recytacji wiersz i fragment prozy. W kategorii – poezja uczniowie najczęściej sięgali po twórczość Wisławy Szymborskiej, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Adama Mickiewicza oraz ks. Jana Twardowskiego. Podczas prezentacji utworów pisanych prozą recytatorzy bardzo często wybierali teksty klasyków, czyli Antoine’a de Saint-Exupéry’ego czy Johna Ronalda Reuela Tolkiena. Występy uczniów oceniało trzyosobowe jury w składzie: Ewa Romaniak – aktorka teatralna i filmowa, Małgorzata Skawińska – polonistka w Liceum Ogólnokształcącym w Suchej Beskidzkiej oraz Andrzej Róg – aktor teatru Stu w Krakowie. Komisja oceniając „bój na słowa” brała pod uwagę trafność doboru tekstu, interpretację, kulturę słowa oraz ogólny wyraz artystyczny. Po wysłuchaniu wszystkich recytatorów Komisja postanowiła przyznać następujące miejsca i wyróżnienia:
I miejsce
Tymoteusz Jezutek ze Szkoły Podstawowej nr 2 w Zawoi Wilcznej za interpretację wiersza ks. Jana Twardowskiego pt. „Co zginęło” i prozy Janusza Korczaka pt. „Pedagogika żartobliwa”
II miejsce
Emilia Suwaj ze Szkoły Podstawowej w Lachowicach za interpretacje wiersza ks. Jana Twardowskiego pt. „Niewidoma dziewczynka” i prozy Doroty Terakowskiej pt. „Tam, gdzie spadają anioły”
III miejsce
Klaudia Kufel ze Szkoły Podstawowej w Toporzysku za interpretację wiersza Mirona Białoszewskiego pt. „Karuzela z Madonnami” i prozy Sławomira Mrożka pt. „Wyznania o Zygmusiu”
Wyróżnienie:
Ewelina Kozina z Gimnazjum nr 2 w Zawoi Wilcznej za interpretację wiersza Zbigniewa Herberta pt. „Próba opisu”, „Głos wewnętrzny” i prozy Zbigniewa Herberta pt. „Higiena duszy”, „Serce”
Wyróżnienie:
Agata Chrząszcz z Zespołu Szkoły i Schroniska w Stryszawie za interpretację wiersza Wisławy Szymborskiej pt. „Przyczynek do statystyki” i prozy Antonie de Saint Exupery pt. „Mały Książe”.
Poziom konkursu był bardzo wysoki. Komisja oczarowana sztuką recytacji takimi słowami podsumowała tegoroczne zmagania recytatorów: „Dziękujemy za pełne zaangażowania interpretacje utworów. Gorące serca są nieodzowne przy recytacji. Gratulujemy odwagi zmierzenia się ze słowem”.
Więcej zdjęć na www.bioakbudzow.pl