Urząd Gminy w Budzowie

Zasady przyznawania świadczeń z pomocy społecznej – 2024

Zasady przyznawania świadczeń z pomocy społecznej

Na czym polega pomoc społeczna

Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.

Kto ma prawo do świadczeń?

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, przysługuje:

1. osobom posiadającym obywatelstwo polskie, mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
2. cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
   1. na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt. 1 lit. c lub d lub w art. 186 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r. poz. 519 z późn. zm.), lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej,– w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany – w formie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz zasiłku celowego;
   2. mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (tekst jednolity Dz. U. z 2021 r. poz. 1697 z późn. zm.), posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

 Z jakich powodów udzielana jest pomoc społeczna?

Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:

1. ubóstwa;
2. sieroctwa;
3. bezdomności;
4. bezrobocia;
5. niepełnosprawności;
6. długotrwałej lub ciężkiej choroby;
7. przemocy domowej;
8. potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;
9. potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
10. bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
11. trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;
12. trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
13. alkoholizmu lub narkomanii;
14. zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
15. klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Jakie są rodzaje świadczeń z pomocy społecznej?

Świadczeniami z pomocy społecznej są:

1. świadczenia pieniężne:
   1. zasiłek stały,
   2. zasiłek okresowy,
   3. zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
   4. zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,
   5. pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,
   6. świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,
   7. wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd.

2. świadczenia niepieniężne:
3. praca socjalna,
4. bilet kredytowany,
5. kładki na ubezpieczenie zdrowotne,
6. składki na ubezpieczenia społeczne,
7. pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
8. sprawienie pogrzebu,
9. poradnictwo specjalistyczne,
10. interwencja kryzysowa,
11. schronienie,
12. posiłek,
13. niezbędne ubranie,
14. usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia i w rodzinnych domach pomocy oraz usługi sąsiedzkie,
15. specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,
16. mieszkanie treningowe lub wspomagane,
17. pobyt i usługi w domu pomocy społecznej, w tym usługi wsparcia krótkoterminowego,
18. pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu treningowym lub wspomaganym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie – w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych,

Komu przysługuje świadczenie pieniężne?

Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:

1. osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 776 zł,
2. osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 600 zł,
3. rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie

– przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych w art. 7 pkt 2- 15 ustawy o pomocy społecznej lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej.

Kryteria dochodowe podlegają weryfikacji co 3 lata, z uwzględnieniem wyniku badań progu interwencji socjalnej. Badania progu interwencji socjalnej dokonuje Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.

Jak oblicza się dochód?

Za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:

• miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych i koszty uzyskania przychodu;
• składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach;
• kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

Do dochodu nie wlicza się:

1. jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego;
2. zasiłku celowego;
3. pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty;
4. wartości świadczenia w naturze;
5. świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych;
   1. świadczenia pieniężnego, o którym mowa w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 388), i pomocy pieniężnej, o której mowa w art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji i okresu powojennego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2039), w art. 7a ust. 2 ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach md uranu i batalionach budowlanych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1774), w art. 5a ust. 2 ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o osobach deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz. U. z 2021 r. poz. 1818), w art. 10a ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1820) oraz w art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych;
6. dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego;
7. świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2022 r. poz. 1577 i 2140);
8. świadczenia pieniężnego, o którym mowa w art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka (Dz. U. z 2023 r. poz. 192);
9. świadczenia pieniężnego przyznawanego na podstawie art. 9 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (Dz. U. poz. 2529);
10. nagrody specjalnej Prezesa Rady Ministrów przyznawanej na podstawie art. 31a ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2022 r. poz. 1188);
11. pomocy finansowej przyznawanej repatriantom, o której mowa w ustawie z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji (Dz. U. z 2022 r. poz. 1105);
12. środków finansowych przyznawanych w ramach działań podejmowanych przez organy publiczne, mających na celu poprawę jakości powietrza lub ochronę środowiska naturalnego;
13. zwrotu kosztów, o których mowa w art. 39a ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1082, z późn. zm. ⁵ );
14. rodzinnego kapitału opiekuńczego, o którym mowa w ustawie z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym (Dz. U. poz. 2270 oraz z 2022 r. poz. 2140);
15. dofinansowania obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, o którym mowa w art. 64c ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2023 r. poz. 204);
16. kwotę dodatku energetycznego, o którym mowa w art. 5c ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1385, z późn. zm. ⁶ );
17. kwotę dodatku osłonowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 169 i 295);
18. kwoty dodatku węglowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 141 i 295);
19. kwotę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła, o którym mowa w art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (Dz. U. poz. 1967, z późn. zm. ⁷ );
20. kwoty dodatku elektrycznego, o którym mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 269 i 295).

Procedura przyznania zasiłku, świadczenia:

• należy zgłosić ustnie lub wnieść podanie na piśmie o udzielenie pomocy do GOPS;
• pracownik socjalny odwiedza osobę lub rodzinę starającą się o pomoc w jej mieszkaniu / przeprowadza tzw. wywiad środowiskowy/. Poznaje jej sytuację życiową i finansową. Koniecznie trzeba przedstawić dokumenty potwierdzające dochody oraz dołączyć inne zaświadczenia wymagane przez pracownika socjalnego;
• pracownik socjalny sprawdza również możliwości uzyskania pomocy od krewnych
  w linii prostej (dzieci, rodzice) – dot. alimentacji od krewnych w linii prostej (dzieci – rodzice, rodzice – dzieci);
• ma podstawie zebranych informacji, pracownik socjalny dokonuje diagnozy sytuacji osoby lub rodziny, formułuje wnioski z niej wynikające i stanowiące podstawę planowania pomocy;
• GOPS na podstawie powyższych dokumentów wydaje decyzję administracyjną o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia oraz o powodach wydania takiej decyzji.

Wymagane dokumenty

• Sytuację osobistą, rodzinną, dochodową i majątkową osoby lub rodziny ustala się na podstawie następujących dokumentów:
• dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość;
• skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka lub książeczki zdrowia dziecka (do wglądu);
• dokumentów określających status cudzoziemca w Rzeczypospolitej Polskiej;
• decyzji właściwego organu w sprawie renty, emerytury, świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, uposażenia w stanie spoczynku, renty strukturalnej oraz renty socjalnej;
• orzeczenia komisji do spraw inwalidztwa i zatrudnienia wydanego przed dniem 1 września 1997 r., orzeczenia lekarza orzecznika o niezdolności do pracy, niezdolności do samodzielnej egzystencji, orzeczenia komisji lekarskiej;
• orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności;
• zaświadczenia albo oświadczenia o wysokości wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia, zawierającego informacje o wysokości potrąconej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe, koszty uzyskania przychodu;
• zaświadczenia albo oświadczenia o wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych (usług rolniczych), zawierającego informacje o potrąconej zaliczce na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe;
• zaświadczenia albo oświadczenia o okresie zatrudnienia, w tym o okresach, za które były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, oraz o okresach nieskładkowych;
• dowodu otrzymania renty, emerytury, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, uposażenia w stanie spoczynku, renty strukturalnej oraz renty socjalnej;
• decyzji o przyznaniu uprawnień kombatanckich, zaświadczenia o uprawnieniach kombatanckich lub legitymacji członka Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej;
• zaświadczenia urzędu gminy albo oświadczenia o powierzchni gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych;
• zaświadczenia albo oświadczenia o kontynuowaniu nauki szkole podstawowej, szkole ponadpodstawowej lub szkole wyższej;
• decyzji starosty o uznaniu lub odmowie uznania za osobę bezrobotną, utracie statusu osoby bezrobotnej, o przyznaniu, odmowie przyznania, wstrzymaniu, wznowieniu wypłaty oraz utracie lub pozbawieniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia szkoleniowego, stypendium, dodatku aktywizacyjnego albo oświadczenia o pozostawaniu w ewidencji bezrobotnych lub poszukujących pracy;
• decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustaleniu kapitału początkowego;
• zaświadczenia albo oświadczenia o zobowiązaniu do opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników;
• dowodu opłacenia składki na ubezpieczenie społeczne rolników;
• dowodu opłacenia składki na ubezpieczenie społeczne przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą;
• zaświadczenia albo oświadczenia o zadeklarowanej podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą;
• zaświadczenia albo oświadczenia, o których mowa w art. 8 ust. 7 i 8;
• zaświadczenia albo oświadczenia o uzyskaniu dochodu, o którym mowa w art. 8 ust. 11 i 12;
• decyzji organów przyznających świadczenia pieniężne;
• oświadczenia o stanie majątkowym

Warunki przyznania świadczeń pieniężnych

Zasiłek stały

Jest to świadczenie obligatoryjne (obowiązkowe) przysługujące na podstawie art. 37 ustawy
o pomocy społecznej osobom niezdolnym do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnym do pracy, spełniającym kryterium dochodowe i stanowi uzupełnienie dochodu tych osób do kryterium ustawowego.

Zasiłek stały od 01.01.2024 r. ustala się w wysokości:

1. w przypadku osoby samotnie gospodarującej – różnicy między kwotą stanowiącą 130% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 1000 zł miesięcznie;
2. w przypadku osoby w rodzinie – różnicy między kwotą stanowiącą 130% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.
3. Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 100 zł miesięcznie.”;

Całkowita niezdolność do pracy oznacza: całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albo zaliczenie do I lub II grupy inwalidów lub legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych.

Osoba niezdolna do pracy z tytułu wieku to osoba, która osiągnęła wiek emerytalny określony w art. 24 ust. 1a i 1b oraz w art. 27 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r. poz. 1251 z późn. zm.)

W przypadku złożenia przez osobę, która nie posiada orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, wniosku o przyznanie zasiłku stałego wraz z wymaganą dokumentacją oraz potwierdzeniem złożenia wniosku o przyznanie świadczenia uzależnionego od niezdolności do pracy albo wniosku o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, wszczyna się postępowanie o ustalenie uprawnienia do zasiłku stałego, a następnie po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego:

• w przypadku spełnienia warunków, o których mowa w art. 37 ust. 1 i 4, z wyłączeniem warunku całkowitej niezdolności do pracy- postępowanie zawiesza się do dnia dostarczenia orzeczenia;
• W przypadku niespełnienia któregokolwiek z warunków, o których mowa w art. 37 ust. 1 lub 4, z wyłączeniem warunku całkowitej niezdolności do pracy- odmawia się przyznania zasiłku stałego.

Na okres zawieszenia postępowania przyznaje się z urzędu zasiłek okresowy w wysokości i na zasadach określonych w art. 38.

Jeżeli orzeczenie, o którym mowa w ust. 7, zostanie dostarczone w terminie 60 dni od dnia jego otrzymania, zawieszone postępowanie podejmuje się, a prawo do zasiłku stałego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o przyznanie zasiłku stałego wraz z potwierdzeniem, o którym mowa w ust. 7. Do ustalenia kwoty zasiłku stałego za okres pobierania zasiłku okresowego w trakcie zawieszenia postępowania art. 37 ust. 6 nie stosuje się.

 Jeżeli orzeczenie, o którym mowa w ust. 7, zostanie dostarczone po upływie 60 dni od dnia jego otrzymania, zawieszone postępowanie podejmuje się, a prawo do zasiłku stałego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym dostarczono orzeczenie. Do ustalenia kwoty zasiłku stałego za miesiąc, w którym dostarczono orzeczenie, o którym mowa w ust. 7, nie stosuje się art. 37 ust. 6 przypadku pobierania zasiłku okresowego w trakcie zawieszenia postępowania.

W przypadku niedostarczenia orzeczenia, o którym mowa w ust. 7, w terminie 3 lat od dnia zawieszenia postępowania, zawieszone postępowanie podejmuje się urzędu.

Zasiłek okresowy

Świadczenie przysługuje na podstawie art. 38 ustawy o pomocy społecznej i adresowane jest do osób i rodzin bez dochodów lub o dochodach niższych niż ustawowe kryterium oraz zasobach pieniężnych nie wystarczających na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych, zwłaszcza ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.

Zasiłek okresowy ustala się:

• w przypadku osoby samotnie gospodarującej – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że miesięczna kwota zasiłku nie może być wyższa niż kwota kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;
• w przypadku rodziny – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.
• Kwota tak ustalonego zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50 % różnicy między:
• kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby;
• kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł.

Okres, na jaki przyznane zostanie to świadczenie, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.

Zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy

Zasiłek celowy

Jest to świadczenie fakultatywne przyznawane na podstawie art. 39 ustawy o pomocy społecznej na zaspokojenie niezbędnej potrzeby życiowej. Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobów medycznych i leczenia, ogrzewania, w tym opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.

Specjalny zasiłek celowy

Jest świadczeniem przysługującym na podstawie art. 41 ustawy o pomocy społecznej i może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium ustawowe – w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.

Zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie

Świadczenie fakultatywne, przysługujące na mocy art. 43 ustawy o pomocy społecznej – może być przyznawane:

• w formie pieniężnej– w formie jednorazowego zasiłku celowego lub nieoprocentowanej pożyczki. Pożyczka może być umorzona w całości lub w części, jeżeli przyczyni się do szybszego osiągnięcia celów pomocy społecznej.
• w formie rzeczowej – polega na udostępnieniu maszyn i narzędzi pracy stwarzających możliwość zorganizowania własnego warsztatu pracy oraz urządzeń ułatwiających niepełnosprawnym pracę. Przedmioty te i urządzenia są udostępniane na podstawie umowy użyczenia.

Gdzie można odwołać się od decyzji w sprawie pomocy?

Do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie ul. J Lea 10, za pośrednictwem Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Budzowie.

„Posiłek w szkole i w domu” na lata 2024-2028

Dla dzieci i młodzieży pomoc w formie zakupu posiłków realizowana jest w ramach rządowego programu “Posiłek w szkole i w domu” ustanowionego Uchwałą Nr 149 Rady Ministrów z dnia 23 sierpnia 2023 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego rządowego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Posiłek w szkole i w domu ” na lata 2024-2028. Ze środków przekazywanych w ramach Programu gminy udzielają wsparcia osobom spełniającym warunki otrzymania pomocy wskazane w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej oraz spełniającym kryterium dochodowe w wysokości 200 % kryterium, o którym mowa w art. 8 w/w. ustawy – na podstawie Uchwały Nr IXLVI/465/2023 Rady Gminy w Budzowie z dnia 30 listopada 2023 r. w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do korzystania z pomocy społecznej przez osoby objęte rządowym programem „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2024-2028.

Celem programu jest zapewnienie posiłku dzieciom, uczniom i młodzieży oraz objęcie pomocą osób dorosłych, zwłaszcza osób starszych, chorych lub niepełnosprawnych i samotnych, w formie posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych.

Uchwałą Nr XLVI/ 464/2023 Rady Gminy w Budzowie z dnia 30 listopada 2023r. uchwalono o Program osłonowy „ Posiłek w szkole i w domu „ na lata 2024- 2028.

W ramach realizowanego programu osłonowego udziela się wsparcia w formie posiłku dzieciom do czasu podjęcia nauki w szkole podstawowej, uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadpodstawowej.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy uczeń albo dziecko nie spełnia wymagań wskazanych w ustawie o pomocy społecznej oraz kryteriów dochodowych do wysokości 200 % kryterium, o którym mowa w art. 8 ww. ustawy, a wyraża chęć zjedzenia posiłku odpowiednio dyrektor szkoły lub przedszkole informuje Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Budzowie, który jest właściwy na miejsce zamieszkania dziecka o potrzebie udzielenia pomocy
w formie posiłku. Po poinformowaniu o takiej potrzebie dziecko może otrzymać w szkole lub w przedszkolu pomoc w formie posiłku. Przyznana pomoc ma charakter doraźny.

Przyznanie posiłku w trybie wskazanym w ust.2 nie wymaga wydania decyzji administracyjnej w sprawie i ustalenia sytuacji rodziny w drodze rodzinnego wywiadu środowiskowego.

Liczba dzieci i uczniów, którym udzielono pomocy zgodnie z ust. 2 i3, nie może przekroczyć 20% liczby uczniów i dzieci otrzymujących posiłek w szkołach
i przedszkolach na terenie gminy w poprzednim miesiącu kalendarzowym, a w miesiącu wrześniu tej liczby z miesiąca czerwca.

Usługi opiekuńcze

Pomoc w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, przysługuje osobie samotnej, która z powodu wieku choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona. Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania mogą być przyznane w formie usług sąsiedzkich.

Usługi mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.

Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokojeniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Przyznanie usług opiekuńczych następuje na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego bądź innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub pracownika socjalnego.

Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze przyznaje się na podstawie:

• wywiadu środowiskowego wraz ze stosownymi dokumentami potwierdzającymi wysokość dochodu i innych niezbędnych dokumentów do przyznania pomocy,
• wywiadów środowiskowych przeprowadzonych lub zleconych u małżonka, zstępnych i wstępnych osoby ubiegającej się o pomoc, którzy prowadzą odrębne gospodarstwa domowe lub zamieszkują oddzielnie (wywiad ma na celu ustalenie czy rodzina udziela lub czy ma możliwość udzielenia pomocy),
• zaświadczenia lekarskiego:

1. w przypadku usług opiekuńczych wymagane jest zaświadczenie lekarza pierwszego kontaktu, b) w przypadku specjalistycznych usług opiekuńczych zaświadczenie wydane przez lekarza specjalistę z określeniem szczegółowego ich zakresu.

Usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze, przyznawane są przez Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Budzowie w drodze decyzji administracyjnej określającej:

1. rodzaj, zakres oraz miejsce świadczenia usług oraz odpłatność za ich wykonanie,
2. czas wykonania usług z określeniem liczby godzin w ciągu dania i liczby dni w tygodniu,
3. wysokość oraz termin wnoszenia odpłatności z tytułu świadczonych usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych, ponoszonych przez osobę objętą tą formą pomocy.

Pracownik socjalny w rodzinnym wywiadzie środowiskowym ustala rodzaj i zakres usług oraz ilość godzin jaka będzie konieczna dla zaspokojenia niezbędnych potrzeb osoby zainteresowanej oraz dochody osoby bądź rodziny, w celu określenia warunków odpłatności za świadczone usługi.

Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być świadczone nieodpłatnie i odpłatnie.

Wysokość odpłatności za usługi opiekuńcze uzależniona jest od sytuacji rodzinnej osoby objętej usługami oraz jej dochodu lub dochodu na osobę w rodzinie.

Dochód, od którego jest obliczona wysokość odpłatności, odpowiada aktualnie obowiązującemu kryterium dochodowemu osoby samotnie gospodarującej, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r o pomocy społecznej i podlega waloryzacji na zasadach określonych w przepisach ustawy.

W przypadku, gdy dochód osoby objętej usługami opiekuńczymi lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, usługi świadczone są nieodpłatnie.

Osoby objęte pomocą w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych, których dochód przekracza kryterium dochodowe określone w art. 8 ust. 1ustawy o pomocy społecznej, ponoszą odpłatność za usługi opiekuńcze w zależności od dochodu, zgodnie z poniższą tabelą:

Usługi sąsiedzkie

Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania mogą być przyznane w formie usług sąsiedzkich. Usługi sąsiedzkie obejmują pomoc w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, podstawową opiekę higieniczno-pielęgnacyjną przez którą należy rozumieć formy wsparcia niewymagające specjalistycznej wiedzy i kompetencji, oraz, w miarę potrzeb i możliwości, zapewnienie kontaktów
z otoczeniem.

Usługi opiekuńcze, w tym usługi sąsiedzkie, specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone są nieodpłatnie w przypadku, gdy dochód osoby samotnie gospodarującej lub na osobę w rodzinie nie przekracza kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2024r. o pomocy społecznej.

Wysokość odpłatności za usługi określona została w Uchwale Nr XLVI/463/2023 Rady Gminy w Budzowie z dnia 30.11.2023 roku w sprawie określenia szczegółowych warunków przyznawania i ustalania odpłatności za usługi opiekuńcze, usługi opiekuńcze sąsiedzkie i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania. Osoby których dochód przekracza kryterium dochodowe ustalone zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej ponoszą odpłatność wg poniżej tabeli

 

Wysokość dochodu osoby samotnie gospodarującej lub na osobę w rodzinie, w stosunku do kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust.1 pkt. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej	Wysokość odpłatności w % liczona od kwoty usługi
	Wysokość odpłatności liczona w % dla osoby samotnie gospodarującej	Wysokość odpłatności liczona w % dla osób będących w rodzinie
Do 100%	Nieodpłatnie	Nieodpłatnie
Powyżej 100%- 150 %	5 %	10 %
Powyżej 150%- 200 %	10 %	20 %
Powyżej 200%- 300 %	15 %	30 %
Powyżej 300%- 400 %	30 %	60 %
Powyżej 400%	100 %	100 %

Uzyskanie świadczeń zdrowotnych – Ubezpieczenie zdrowotne (90 dni)

Zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2024 r, poz. 146) do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na zasadach określonych w ustawie (czyli bezpłatnie, tak jak osoby ubezpieczone) mają prawo osoby inne niż ubezpieczeni posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które posiadają obywatelstwo polskie lub uzyskały w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2023 r. poz. 519, 185 i 547), spełniające kryterium dochodowe, o którym mowa w art. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901, 1693, 1938 i 2760), co do których nie stwierdzono okoliczności, o której mowa w art. 12 tej ustawy, na zasadach i w zakresie określonych dla ubezpieczonych.

Wydanie decyzji o ustaleniu prawa do świadczeń opieki zdrowotnej realizowanych ze środków publicznych następuje na wniosek zainteresowanego, a w przypadku stanu nagłego – na wniosek świadczeniodawcy udzielającego świadczenia opieki zdrowotnej złożony niezwłocznie po udzieleniu świadczenia.

Wydanie decyzji administracyjnej poprzedzone jest przeprowadzeniem wywiadu środowiskowego. Wywiad przeprowadzany jest niezwłocznie po otrzymaniu informacji o potrzebie ustalenia uprawnień. Wywiad przeprowadza się w miejscu zamieszkania/ pobytu osoby zainteresowanej. W przypadku braku możliwości przeprowadzenia wywiadu środowiskowego – organ przeprowadzi postępowanie wyjaśniające, żeby ustalić czy osoba ma prawo do świadczeń opieki zdrowotnej.

Decyzja administracyjna w sprawie przyznania lub odmowy przyznania prawa do świadczeń opieki zdrowotnej wydawana jest w terminie miesiąca od daty złożenia wniosku wraz z wymaganą dokumentacją.

Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie ww. decyzji przysługuje przez okres 90 dni, chyba że w tym okresie świadczeniobiorca zostanie objęty ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu. Jeżeli istnieje konieczność dalszego leczenia, dłuższego niż 90 dni, może zostać wydana kolejna decyzja w tej sprawie.

Należy poinformować organ, który wydał decyzję o każdej zmianie w sytuacji dochodowej lub majątkowej, jak również o objęciu ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.

Od decyzji potwierdzającej prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przysługuje prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie, ul. Lea 10 za pośrednictwem Wójta Gminy Budzów w terminie 14 dni od daty otrzymania.

Mieszkanie treningowe

W Gminie Budzów znajduje się 1 mieszkanie treningowe. Uchwałą nr XLIX/494/2024 Rady Gminy w Budzowie z dnia 12.04.2024r. zostało przekształcone z mieszkania chronionego treningowego w mieszkanie treningowe, które znajduje się nadal w Ośrodku Zdrowia w Budzowie nr 460.

Zgodnie z art. 53 ustawy o pomocy społecznej:

1. Osobie pełnoletniej, która ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebuje wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, w szczególności osobie z zaburzeniami psychicznymi, osobie bezdomnej, osobie opuszczającej pieczę zastępczą w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, okręgowy ośrodek wychowawczy, zakład poprawczy, schronisko dla nieletnich, a także cudzoziemcowi, który uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, może być przyznane wsparcie w mieszkaniu treningowym lub wspomaganym.
2. Mieszkania, o których mowa w ust. 1, są formą pomocy społecznej przygotowującą, przy wsparciu specjalistów, osoby w nich przebywające do prowadzenia niezależnego życia lub wspierającą te osoby w codziennym funkcjonowaniu.

W mieszkaniu treningowym świadczy się usługi bytowe, pracę socjalną oraz naukę w obszarze rozwijania lub utrwalania niezależności, sprawności w zakresie samoobsługi, pełnienia ról społecznych w integracji ze społecznością lokalną, w celu umożliwienia prowadzenia niezależnego życia. Wsparcie w mieszkaniu treningowym jest przyznawane na czas określony.

Podstawą przyznania wsparcia w mieszkaniu treningowym jest decyzja, wydawana po dokonaniu ustaleń między podmiotem kierującym do tej formy wsparcia, podmiotem prowadzącym mieszkanie treningowe lub wspomagane oraz osobą ubiegającą się o pobyt w tym mieszkaniu lub jej przedstawicielem ustawowym, zwanych dalej „kontraktem mieszkaniowym”.

Kontrakt mieszkaniowy ma formę pisemną i obejmuje:

1. cel pobytu;
2. okres pobytu;
3. rodzaj i zakres świadczonego wsparcia;
4. odpłatność osoby korzystającej ze wsparcia;
5. poziom partycypacji w kosztach udzielonego wsparcia przez podmiot kierujący do tej formy wsparcia, jeżeli nie jest to podmiot prowadzący mieszkanie treningowe lub zlecający ich prowadzenie;
6. uprawnienia osoby korzystającej ze wsparcia, w tym prawa do prywatności i intymności, indywidualizacji i dostosowania do potrzeb pomocy, wyborów i samostanowienia, a także włączenia społecznego;
7. sposób zgłaszania planowanej nieobecności w mieszkaniu treningowym;
8. zobowiązanie się osoby ubiegającej się o pobyt w mieszkaniu treningowym do przestrzegania regulaminu pobytu w mieszkaniu treningowym;
9. zasady i sposób realizacji programu usamodzielniania osoby korzystającej ze wsparcia; w przypadku gdy stan osoby wskazuje na brak możliwości usamodzielnienia, programu usamodzielnienia nie sporządza się;
10. skutki nieprzestrzegania postanowień, o których mowa w pkt 6-8.

Kwalifikacja osoby ubiegającej się o pobyt w mieszkaniu treningowym odbywa się na podstawie dokumentów potwierdzających spełnianie przesłanek, o których mowa w art. 53 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Rodzinnego wywiadu środowiskowego nie przeprowadza się.